Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları,
Türkiye’ nin Karadeniz Bölgesi’ nde Amasya ilindedir. Harşena Dağı, Amasya il
merkezine hakim bir konumda 272 metre yüksekliğinde bir tepedir. Yeşilırmak
Nehri’nin oluşturduğu bir vadi içerisine
kurulan Amasya, prehistorik çağlardan
beri kullanılan yolların kavşak noktasıdır. Bölgede ilk yerleşim Erken
Tunç Çağı’nda başlamıştır. Frigya, İskitMed, Pers, Pontus, Roma, Doğu Roma,
Danişmendli, İlhanlı, Selçuklu, Osmanlı İmparatorluğu’ nun içerisinde bulunduğu
bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Amasya Kalesi, Helenistik Dönem
surları, anıtsal kaya mezarları, anıtsal
sarnıçlar ve Yalıboyu Evleri tarihi değerleri arasındadır. Pontus Krallığı’nın
başkentliğini yapan Amasya’ da bu dönemde dağın güney yamacına anıtsal kaya
mezarları yapılmıştır. Kurucu Kral I. Mithridates Ktistes, I. Pharnakes’ inde
aralarında bulunduğu 5 krala ait kaya mezarlıkları bulunmaktadır. Anadolu’nun
en büyük kaya mezarlarından olan bu yapılar
aynı zamanda seçkin örneklerdir. Pontos Kraliyet Nekropolü, hanedanın
dünyadaki ilk ve tek nekropolü olmakla beraber V No’lu kaya mezarı Pontos
Krallığı döneminde inşa edilmiş son kaya mezarıdır. Harşena Dağı ve Pontus
Kralları Kaya Mezarları, 2015 yılında Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici
Listesindeki Alanları’ na dahil edilmiştir.